استتوسکوپ و قسمت های تشکیل دهنده آن

استتوسکوپ وسیله‌ایست که معمولاً همراه پزشکان و دور گردن آنها دیده می‌شود و این نشان‌دهنده ضرورت وجود گوشی پزشکی در کنار یک پزشک است.

گوشی پزشکی یا استتوسکوپ چیست؟

گوشی پزشکی یا استتوسکوپ (Stethoscope) دستگاهی برای تقویت و تشخیص صداهای طبیعی و غیرطبیعی قسمت‌های داخلی بدن می‌باشد و به کمک آن می‌توان، بدون آنکه لازم باشد سر خود را روی شکم یا سینه بیمار بگذاریم، معاینه را انجام دهیم. به عملی که توسط گوشی پزشکی انجام می شود گوش دادن یا auscultate می‌گویند.

گوشی پزشکی در کجاها کاربرد دارد؟

این دستگاه معمولاً به منظور شنیدن صداهای قلب، ریه، گاهی روده ها و نیز جریان خون شریانی و وریدی به کار می‌رود. استتوسکوپ با ترکیب و همکاری دستگاه فشارسنج نیز بکار رفته و از طریق تشخیص صدای جریان خون، در تعیین فشار سیستولیک و دیاستولیک نقش دارد.

ریشه و معنی کلمه Stethoscope چیست؟

استتوسکوپ (Stethoscope) از دو کلمه Stetho به معنی سینه و Scope به معنی نمایش یا نشان دادن است و در کل به معنی وسیله‌ای برای سمع است.

ساختار استتوسکوپ

گوشی پزشکی سه قسمت اصلی دارد: Chestpiece، Tubing و  Headset

قسمت chestpiece استتوسکوپ که روی بدن فرد قرار می‌گیرد غالباً دو طرفه است که یک طرف را دیافراگم (یک دیسک پلاستیکی) و طرف دیگر را قسمت زنگوله‌ای یا بــل (bell) مــی‌نــامـنــد. این قسمت ارتعاشات بدن را تبدیل به ارتعاشات صوتی کرده و کمی تشدید می‌نماید. سپس صوت حاصل وارد لوله یا لوله‌های هدایت‌کننده صدا (tubing) شده و در نهایت از طریق سرگوشی‌های قسمت Headset، وارد گوش پزشک می‌گردد.

در قسمت chestpiece، بخشی که معمولا مورد استفاده قرار می‌گیرد و در بیشتر معاینات کاربرد داشته، دیافراگم می‌باشد که خصوصا برای شنیدن صداهای دارای فرکانس بالا به خوبی عمل می‌کند. قسمت بل گوشی که عملاً پرده‌ای ندارد، فقط در مواردی به کار می‌رود که صدای آن اندام از بمی خاصی برخوردار بوده و دارای فرکانس پایین باشد.

درباره گوشی پزشکی بیشتر بدانیم

داستان اختراع استتوسکوپ

استتوسکوپ وسیله‌ای جدانشدنی از پزشكان و دامپزشکان است و با وجود پیشرفت‌های فوق‌العاده فن‌آوری، هنوز ابزارهای پیشرفته تشخیصی نتوانسته‌اند جای این وسیله كوچک را بگیرند. اینکه این وسیله‌ی ارزشمند و کابردی چند سال پیش و توسط چه شخصی ساخته شده، ایده‌ی طراحی و ساخت آن، جهت حل کدام مشکل بوده و تکامل آن چگونه صورت گرفته را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید:

اولین تلنگر برای اختراع گوشی پزشکی

بیش از 200 سال پیش، در سال 1816 میلادی، یک پزشک فرانسوی به نام Rene Laennec یک استتوسکوپ چوبی ساخت، این وسیله در آن زمان فقط یک دهانه برای قرار گرفتن روی گوش داشت و قسمتی از آن كه روی سینه بیمار قرار می‌گرفت، دارای ابعاد بزرگی بود. تا پیش از آن پزشكان گوششان را مستقیما روی سینه بیماران قرار می‌دادند تا صدای قلب را بشنوند؛ اما روزی دكتر رنه لینک، برای ویزیت یک زن جوان، هنگامی كه قصد شنیدن صدای قلب وی را داشت، از گذاشتن گوشش روی سینه این زن دچار شرم‌زدگی شد، به همین خاطر تصمیم گرفت تا وسیله‌ای بسازد كه هم پزشكان و هم بیماران راحت‌تر باشند.

بهبودهای گوشی پزشکی پس از اختراع رنه لینک

در سال ۱۸۴۳ یک پزشک ساكن نیویورک به نام George P. Cammann تغییراتی در گوشی ایجاد كرد، لوله آن را قابل انعطاف كرد و دو مجرا برای قرار گرفتن روی هر دو گوش برای آن ساخت. در سال ۱۸۵۵، دكتر كامان نوعی گوشی ساخت كه از وسایل زیر ساخته می‌شد:

• قسمتی كه روی سینه قرار می‌گرفت و از چوب آبنوس بود
• تیوب‌های ساخته شده از سیم که روكشی از پارچه ابریشمی آغشته به صمغ داشت
• قسمتی كه درون گوش‌ها قرار می‌گرفت از عاج ساخته شده بود.

تا سال ۱۹۶۰ تغییرات عمده‌ای در استتوسکوپ ایجاد نشد، در این زمان بود كه دكتر لیتمن، استاد دانشگاه هاروارد گوشی پزشكی‌ای ساخت كه ویژگی‌های آكوستیک خوبی داشت. دكتر لیتمن یک پژوهشگر قلب بوده و در زمینه الكتروكاردیوگرافی نیز در جهان، مطرح می‌باشد. وی در سال ۱۹۶۱ در مجله  AMA، ویژگی‌های یک گوشی پزشكی ایده‌آل را توضیح داد و گفت: بهتر است قسمت سینه‌ای گوشی، دو قسمت داشته باشد، یک قسمت به نام bell برای شنیدن اصوات بم و یک قسمت دارای دیافراگم پلاستیكی برای فیلتر كردن اصوات بم. تیوب گوشی باید سخت و دارای مجرای واحد و تا حد امكان كوتاه باشد و گوشی طوری طراحی شود كه سبک باشد و بتوان با آن راحت كار كرد. در حال حاضر گوشی‌های لیتمن مشهورترین مارک بازار گوشی‌ها، و به همین اندازه محبوب و پرفروش هستند. اكنون پیشرفت‌های تكنولوژی توانسته تحولات و ویژگی‌های جدیدی را برای گوشی‌ها به ارمغان آورد…